PONADREGIONALNA ZALEWAJKA

Uwielbiam w mojej kuchni dwa smaki. Słodki i kwaśny. Ten ostatni we wszelkich kiszonkach, jak i zupach. Szczawiowa, ogórkowa, zupa kwas, kapuśniak, barszcze i żury. Mają wyjątkowy smak i są pełne witamin.

Odwieczne spory między nazwami barszczy, żurów i zalewajek, trwają do dziś. Barszcze są na zakwasie z mąki pszennej. Żury na mące żytniej. A zalewajki? Tylko i wyłącznie na żytniej, ale ich sposób przygotowania jest często odmienny, od znanych nam żurów. Zakwas dodaje się na samym końcu, kiedy wszystkie składniki są miękkie i gotuje się dosłownie chwilę.

W kuchni regionalnej, zalewajki były zupami wiejskimi, prostymi i tanimi. Historycznie ich pochodzenie, przyjmuje się z Polski centralnej. Ziemia łódzka czy radomszczańska to kolebka zalewajki. Jadana była już w XIX wieku. Z tych rejonów powędrowała na ziemię kielecką i podkarpacie. W zależności od regionów, do zupy dodaje się ziemniaki, cebule (łódzka z zasmażaną cebulą), marchew, czosnek, majeranek, ziele angielskie czy suszone grzyby ( zalewajka radomszczańska gotowana jest na zielonych gąskach). Na koniec całość zalewa się zakwasem żytnim. Kiedy zupa nie jest postna, dodaje się kiełbasę lub boczek. Również zalewajkę się zabiela śmietaną. Niektóre gospodynie dodają do smaku tarty chrzan. Zalewajka doczekała się również swojego święta. Każdego roku w Radomsku podczas Festiwalu Smaku, organizowany jest Festiwal zalewajki. Podobnie organizowane jest Święto Zalewajki Świętokrzyskiej. Zalewajka była podawana na śniadania, obiady i wieczorne posilenie.

SKŁADNIKI:

– 500 ml zakwasu żytniego, najlepszej, jakości
– kilka suszonych grzybów
– 10 średnich ziemniaków
– 2 średnie marchewki
– 2-3 liście laurowe
– 6 ziaren ziela angielskiego
– 1 spora cebula
– sól, pieprz i majeranek do smaku (użyłem 2 łyżki, bo lubię)
– 1 łyżka tartego chrzanu (opcjonalnie)
– 2-3 łyżki śmietanki roślinnej
– 1,5 litra wody
– natka pietruszki do posypania

WYKONANIE:

– marchew pokroić w cienkie plasterki, cebulę i ziemniaki w średnią kostkę. Dodać do garnka wraz z grzybami, liśćmi laurowymi, zielem i szczyptą soli. Wlać wodę i gotować pod przykryciem na małym ogniu, aż warzywa będą miękkie
– dodać zakwas, majeranek, chrzan i śmietankę. Gotować jeszcze około minuty
– doprawić do smaku solą i pieprzem
– najlepsza jest następnego dnia

Wydrukuj jako PDF